Fruitteler Jan Wim van Sprang uit Heijningen vindt zijn plukkers via Seasonalwork.NL. De online vacaturebank van LTO Arbeidskracht helpt hem bij het vinden van goede mensen in een krappe arbeidsmarkt. LTO Arbeidskracht werkt hierbij samen met UWV Eures, die mobiliteit en werving van arbeiders binnen de Europese Unie stimuleert.
Fruitteeltbedrijf Van Sprang is onderaan de Oude Heijningsedijk gevestigd, in het West-Brabantse dorp Heijningen. Op het 14 hectare grote bedrijf worden peren geteeld van de rassen Conference, Doyenné du Comice, Triomphe de Vienne, Beurré Alexander Lucas en Gieser Wildeman. Beurré Alexander Lucas is een in Duitsland en Scandinavië gewild perenras. Het fruitteeltbedrijf werd in 1910 opgericht door de overgrootvader van Van Sprang. Ruim honderd jaar later telen Jan Wim en zijn vrouw Connie er als vierde generatie nog steeds fruit.
Van Sprang heeft geen mensen in vaste dienst, maar maakt wel gebruik van seizoensarbeiders voor de oogsttijd. Die duurt meestal zo’n drie tot vier weken. Per plukseizoen heeft hij dertig tot veertig mensen nodig. Veelal komen zijn seizoenskrachten uit Polen, Italië, Spanje, Portugal, Tsjechië en Hongarije. ‘Je ziet vaak dat ze een paar weken vrij nemen van hun werk, om hier te komen plukken’, zegt hij. ‘Voordeel van deze mensen is dat ze in die paar weken dat ze hier komen werken zoveel mogelijk uren willen maken.’
Personeel binden
Goede huisvesting bieden is een belangrijke manier om mensen aan zich te binden, denkt Van Sprang. ‘Als fruitteler heb ik er belang bij om een vaste ploeg mensen aan het werk te hebben. De fruitoogst is een korte, maar drukke periode voor ons. Ik zorg voor nette, comfortabele huisjes op een bungalowpark. Het is belangrijk dat de mensen tevreden zijn. Een van hen zei een keer: ‘this feels like holiday’, toen hij hier op de trekker reed. Ik probeer voor optimale werkomstandigheden te zorgen. Als het wekenlang regent kan ik daar natuurlijk niks aan doen, maar juist dan zijn comfortabele accommodaties belangrijk.’
Inmiddels is er een zekere mechanisatiegraad op het fruitteeltbedrijf gerealiseerd, vertelt Van Sprang. ‘We gebruiken pluk-o-tracks, met transportbanden die je naar je toe kunt draaien. Dat draagt bij aan prettige arbeidsomstandigheden.’
Van Sprang merkt dat het lastiger wordt om Polen te vinden voor seizoenswerk. Die kiezen er nu vaker voor om in eigen land te blijven werken.
Eerder werkte Van Sprang ook wel met uitzendbureaus, maar hij wil de kosten graag laag houden. De afgelopen drie seizoenen vond Van Sprang zijn seizoensarbeiders via Seasonalwork.NL. ‘Het werkt goed en het is me aardig gelukt om de juiste mensen te vinden. Ik kan daar vacatures plaatsen, maar mensen die werk zoeken kunnen zich er ook aanbieden en hun curriculum vitae uploaden. Ik kan die cv’s dan weer inzien en direct contact opnemen. Graag wil ik een vaste relatie met seizoensarbeiders opbouwen. Inmiddels heeft een aantal mensen gevraagd of ze dit jaar weer terug kunnen komen.’
LTO Arbeidskracht heeft een samenwerkingsverband met UWV Eures (European Employment Services), die de mobiliteit en werving van arbeiders binnen de EU tracht te stimuleren en reguleren. In Nederland zijn de activiteiten van Eures onder meer bij het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) ondergebracht, vertelt Toine Witters. Hij is landelijk Eures-manager werkgeversdienstverlening en onderhoudt het contact met onder meer LTO Arbeidskracht.
Namens UWV Eures zijn in Nederland 75 mensen werkzaam. Deze samenwerking loopt al 15 jaar tot wederzijds genoegen, zegt Witters. ‘Wij helpen werkgevers bij de werving van in dit geval seizoensarbeiders en omgekeerd, Europese arbeiders die werk zoeken in het buitenland.’
Los van Seasonalwork.NL heeft UWV Eures in 2021 nog ruim 600 cv’s van werkzoekenden uit Polen, Slowakije, Roemenië, Bulgarije, Letland, Litouwen en Kroatië aan Nederlandse werkgevers voorgelegd, zegt Witters.
Fair Mobility
Belangrijk uitgangspunt is zogeheten Fair Mobility, zegt Witters. Het UWV is een publieke dienstverlener en ligt zodoende onder het vergrootglas wat betreft naleving van de regels en goede behandeling van arbeidskrachten.
‘Een heldere en duidelijke arbeidsovereenkomst, correct salaris, duidelijkheid over de duur van een arbeidsovereenkomst en goede regeling van de huisvesting. Mensen mogen niet van de ene op de andere dag hun baan kwijt zijn. Werkgevers moeten ook echt open staan voor andere culturen en bijbehorende gewoonten. Taal is belangrijk. Als werkgevers en werknemers geen gemeenschappelijke taal hebben, meestal zal dat Engels zijn, is dat vragen om problemen. Ook alles rond de sociale voorzieningen moet goed geregeld zijn.’
In het verleden is er veel mis gegaan rond de inzet van buitenlandse arbeidskrachten, stelt Witters. ‘Dat willen wij voorkomen. Het is ook niet de bedoeling dat mensen erop rekenen dat ze zes maanden kunnen komen werken, maar na twee maanden weer op straat staan. We horen van Eures-collega’s in andere landen dat buitenlandse werknemers via ons daadwerkelijk conform de spelregels van Fair Mobility aan het werk gaan.’
Een ander voordeel van de samenwerking met LTO Arbeidskracht is dat werkgevers, zoals agrarische bedrijven, ondersteuning krijgen bij de werving van buitenlandse krachten, stelt Witters.
‘Grote werkgevers kunnen wel zonder die hulp werven, maar voor kleinere werkgevers die seizoensarbeiders zoeken ligt dat anders. Mensen uit andere landen werven is complexe materie. Via UWV Eures en LTO Arbeidskracht worden die werkgevers ontzorgd. Onze ervaring is ook dat de mensen die uiteindelijk via Seasonalwork.NL aan de slag gaan, gemotiveerd zijn. Het is ook een hele stap om je land te verlaten en elders te gaan werken.’
Voorlopig wordt de samenwerking voortgezet, zegt Witters. ‘LTO Arbeidskracht is door de jaren heen een heel betrouwbare partner gebleken.’