De oorlog in Oekraïne duurt voort, en daarom hebben de EU-lidstaten in Brussel besloten om de huidige Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) met een jaar te verlengen, tot 4 maart 2025. Dit betekent dat vluchtelingen uit Oekraïne nog een jaar langer in EU-lidstaten kunnen verblijven.
Toen miljoenen mensen uit Oekraïne op de vlucht sloegen vanwege het conflict met Rusland, heeft de Raad van de Europese Unie op 4 maart 2022 de RTB geactiveerd. Dit gaf vluchtelingen uit Oekraïne tijdelijke rechten in alle EU-lidstaten, waaronder toegang tot opvang, medische zorg, werk en onderwijs. De bestaande nationale wetten en regelgeving die deze voorzieningen regelen, blijven geldig tot 4 maart 2025.
Wat gebeurt er na afloop van de RTB? Met de verlenging van de RTB kunnen vluchtelingen uit Oekraïne tot 4 maart 2025 in Nederland verblijven. Momenteel werkt de regering aan strategische beleidskeuzes voor het verblijf en de terugkeer van vluchtelingen uit Oekraïne na 4 maart 2025. Nederland pleit voor een gecoördineerde Europese oplossing om grote verschillen in benaderingen tussen EU-landen te voorkomen. Sinds de activering van de RTB is gebleken dat een gecoördineerde aanpak goed werkt.
Wie vallen onder de RTB? Na inschrijving in de gemeentelijke Basisregistratie Personen (BRP) beoordeelt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) of vluchtelingen uit Oekraïne in aanmerking komen voor de RTB. Dit blijft, ook met de verlenging tot 4 maart 2025, dezelfde groep.
Deze groep omvat in Nederland vluchtelingen met de Oekraïense nationaliteit die na 26 november 2021 uit Oekraïne zijn vertrokken. Ook personen met de Oekraïense nationaliteit die vóór 27 november 2021 al geruime tijd in Nederland verbleven (bijvoorbeeld voor werk en nu niet veilig kunnen terugkeren), vallen hieronder. Daarnaast vallen derdelanders uit Oekraïne zonder de Oekraïense nationaliteit maar met een permanente verblijfsvergunning onder de richtlijn, evenals derdelanders uit Oekraïne met (inter)nationale bescherming. Familieleden van deze groepen vallen ook onder de richtlijn.
Op 2 september 2023 heeft de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid besloten de gevolgen van het beëindigen van de tijdelijke bescherming voor derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne te bevriezen totdat de Raad van State een uitspraak doet in hoger beroep.
